ไพบูลย์ คุ้มฉายา หรือที่สื่อมวลชนมักจะเรียกว่า บิ๊กต๊อก เกิดเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2498 ที่ตำบลบ้านดอน อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นบุตรของนายลออกับ นางจันทร์ คุ้มฉายา มีน้องชายชื่อ นายทรงบท คุ้มฉายา ดำรงตำแหน่ง นายกเทศมนตรีตำบลบ้านดอน [9]

ไพบูลย์ คุ้มฉายา สมรสกับ พจณี คุ้มฉายา โดยมีบุตรี 1 คน คือ นางอิงฆ์พลัฏฐ์ อำไพวิทย์ (ปัจจุบันได้สมรสกับ นายพีรพล อำไพวิทย์)[http://aaf.rtarf.mi.th/doc/jakdow59/59-6.pdf 1]